W doborze odpowiedniej śruby powinniśmy zwracać uwagę nie tylko na jej rozmiar czy kształt łba. Niezwykle ważnym parametrem jest też klasa twardości śrub.  Odpowiednie odczytanie tej wartości pozwoli nie tylko dopasować właściwą śrubę, ale też uniknąć ewentualnych pęknięć.

Co oznacza klasa twardości śruby?

Śruby dzielą się na klasy według właściwości fizycznych stali, z której je wykonano. Dana klasa wskazuje, jaką wytrzymałość na rozciąganie ma wybrana śruba. Informacje dotyczące wytrzymałości znajdują się na główce każdej śruby. Te parametry są określane na podstawie norm krajowych i międzynarodowych. Każdy, kto w swojej pracy używa śrub, powinien znać stosowane oznaczenia.

Podstawowe klasy twardości śrub

Klasę twardości śrub określa się za pomocą dwóch liczb rozdzielonych kropką. Polska norma wyróżnia dziesięć podstawowych klas wytrzymałości: 3.6, 4.6, 4.8, 5.6, 5.8, 6.8, 8.8, 9.8, 10.9, 12.9. Im wyższa liczba, tym wyższa klasa twardości, a zarazem wytrzymałości. Pierwsza z wartości, określanej symbolem Rm, wskazuje granicę wytrzymałości na rozciąganie i podawana jest w stosunku 0,01. Z kolei druga wartość, określana symbolem Re, wskazuje granicę plastyczności i jest to stosunek procentowy względem wytrzymałości na rozciąganie. Dla przykładu: symbol 5.6 oznacza śrubę o wytrzymałości stali na rozciąganie Rm=500 oraz o stosunku Re/Rm wynoszącym 0,6.

Jakie rodzaje stali kryją się za poszczególnymi klasami wytrzymałości?

• 3.6 (Rm 300 MPa i Re 180 MPa) - oznacza stal niskowęglową;
• 4.6 (Rm 400 MPa i Re 240 MPa) - dotyczy stali nisko lub średniowęglowej;
• 4.8 (Rm 400 MPa i Re 320 MPa) - jw.;
• 5.6 (Rm 500 MPa i Re 300 MPa) - jw.;
• 5.8 (Rm 500 MPa i Re 400 MPa) - jw.;
• 6.8 (Rm 600 MPa i Re 480 MPa) - jw.;
• 8.8 (Rm 800 MPa i Re 640 MPa) - oznacza stal niskowęglową z dodatkiem stopowym, takim jak bor, mangan lub chrom, hartowaną i odpuszczaną oraz stal średniowęglową hartowaną i odpuszczaną;
• 10.9 (Rm 1000 MPa i Re 900 MPa) - dotyczy stali niskowęglowej z dodatkiem stopowym, takim jak bor, mangan lub chrom, hartowanej i odpuszczanej bądź też stali średniowęglowej hartowanej i odpuszczanej;
• 12.9 (Rm 1200 MPa i Re 1080 MPa) - czyli stal niskostopowa z zawartością minimum jednego składnika stopowego, np. chromu, niklu, molibdenu czy wanadu.

Oznaczenia śruby stosuje się nie tylko dla wygody, ale przede wszystkim ze względów bezpieczeństwa. W budownictwie czy przemyśle każda śruba powinna być odpowiednio dobrana pod względem wytrzymałości na rozciąganie oraz granicy plastyczności.